Ana vatanı Çin olan ve Türkiye‘de ilk kez 2014 yılında Yalova’nın kestane ormanlarında ortaya çıkan, halk arasında ‘katil arı‘ ya da ‘gal arısı‘ olarak bilinen ‘Dryocosmus kuriphilus‘ türü böcek ile mücadele çalışmaları sürüyor.
2021 yılında ülkedeki birçok ilde görülmeye başlanan tür özellikle Ege, Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde bulunan birçok ilde kestane balı üretim ormanlarını tehdit ederken, Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı illerde kapsamlı tespit ve mücadele çalışmalarına devam ediliyor.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 3 yıldır ormanlarda tarama yapan ekipler katil arının zarar verdiği kestane ağaçlarını tespit ederken, Orman Zararlıları ile Mücadele Laboratuvarında doğadan toplanan gallerden üretilen Torymus sinensislerin salımı yapılıyor.
Torymus sinensis böceğinin, kestane zararlısının yaşadığı galin içine yerleşip larvalarını yiyerek çoğalmasını engellerken, 2024 yılında ilk yarısında Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı illerde yaklaşık 3 bin avcı böceğin salımı gerçekleştirildi.
Trabzon’un Araklı ilçesindeki yüksek kesimlerde salınımı yapılan Torymus sinensisler ile ilgili bilgiler veren Trabzon Orman Bölge Müdürü Emin Yılmaz, 2024 yılında 3 bin tane böceğin salınımını yaptıklarını belirterek “Kestane Gal Arısı gerek Çin menşei olup gerek Asya’da gerekse Avrupa’da kestane ormanlarında zarar yapan bir türümüz. İlk olarak 2009 yılında Gürcistan tarafında görülüyor. 2014 yılında ise ülkemizde Yalova’daki kestane ormanlarında tespit ediliyor. Sonrasında hızlı bir şekilde ülkemize yayılmaya başlıyor. Trabzon’da ilk tespitlerini 2019 yılında yaptık. Daha önceki yıllarda da Giresun ve çevre illerde de görülmüş. 2021 yılında bölgemizde tespitini yaptıktan sonra takibini ve mücadelesine hızlı bir şekilde başladık. 2021 yılında Yalova’daki ormanlardan Sonbahar’da galler toplayarak kışın laboratuvarda çalışmalara başladık ve İlkbahar gibi laboratuvarda çiftleştirmelerini yaptıktan sonra 2022 yılında zarar tespit ettiğimiz sahalarda bin tane böceğin salınımını yaptık. 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında takiplerini sürdürüyoruz. Gallerden çıkardığımız faydalı türlerimizi zarar gören ormanlara salımımız devam ediyor. Geçen yıl bin programıma rağmen yaklaşık 4 bin böcek salımı yapmıştık. Bu yıl itibariyle yine bin tane programımız var ama biz şuan itibariyle 3 bin tane böceğin laboratuvardan salımlarını yaptık” dedi.
“Yapılan çalışmaların olumlu sonuçlarının olduğunu gözlemliyoruz”
Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü’ndeki Orman Zararlıları ile Mücadele Laboratuvarda birçok türde çalıştıklarını kaydeden Yılmaz, “Geçen yıl Genel Müdürlüğümüz tarafından bölgemizdeki uygulanan tür yine tuzak yöntemi gibi feromon gibi bir yöntem ile çalışıyoruz. Onu da destek amaçlı kullanıyoruz. Galler kestane ormanlarının çoğunda görülebilecek boyutlara ulaştı. Hızlı bir artış gösteriyor. Bizim doğaya bıraktığımız faydalı böceklerin bu yıl eski verdiğimiz sahalarda aldığımız gallerden çıkışlarını görmek faydalıların artık doğaya yerleşmeye başladığını görmek mutlu ediyor. Yapılan çalışmaların olumlu sonuçlarının olduğunu gözlemliyoruz. Şuanda vatandaşın kendi başına yapacağını bir yöntem yok. Feromon dediğimiz bir tuzak yapıyoruz. İnşallah onu geliştirebilirsek onunla destek olacağız. Şuanda geniş bir alanda yayılış gösteriyor. İki mücadeleyi hem deneme amaçlı yapıyoruz hem de yoğun bir şekilde geliştirmeye çalışıyoruz. Bu yıl programımız bin tane idi ama şuanda 3 bini geçtik. 3 bin tane salım yaptık laboratuvardan çıkacak faydalı bir böcek miktarına göre 4 bini yakalayacağız diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
